Het enige constante is verandering
Het is zover: iedereen weet zijn of haar rol binnen het Scrumteam en werkt binnen de sprints gemotiveerd aan de toegewezen taken. Het Agile werken zorgt ervoor dat het team zich snel kan aanpassen op veranderende situaties en veranderende klantwensen. Deze omarming van verandering en flexibiliteit brengt dan ook een opvallend positieve dynamiek met zich mee: met elke sprint wordt eenieder enthousiaster omdat het steeds uitdagender wordt om naar het eindresultaat toe te ‘sprinten’.
Maar hoe zorg je ervoor dat er altijd een vorm van verandering aanwezig is? Verandering is immers een van de weinige constanten in Agile. Wanneer je met je team eindelijk meters aan het maken bent en naar het eindresultaat toewerkt, hoe houd je dan oog voor verandering? En wat is het belang van deze constante verandering?
Om een continu proces van verandering te creëren en in stand te houden, is het belangrijk om op één of meerdere momenten reflectie toe te passen. Reflectie staat namelijk centraal in het proces van ontwikkeling en zorgt voor bewustwording. Bij het reflecteren wordt het eigen denken en handelen nader bekeken en geanalyseerd, met als doel hier lering uit te halen. Reflectie is ook wel de motor van het leren, daarom is het van belang om een gewoonte te maken van reflecteren. Door regelmatig te reflecteren bouw je namelijk meer (zelf) kennis op die je weer kunt meenemen en toepassen in de toekomst. Dat is waar de Retrospective binnen Agile zijn rol krijgt.
Zelfkennis is het begin van de wijsheid.
De retro-watte?
Een retrospective is een vast onderdeel van Agile en vormt een hoeksteen van elke inspect en adapt cyclus. Het is een bijeenkomst die gehouden wordt aan het einde van een Agile iteratie, zoals bijvoorbeeld de sprint in SCRUM. Tijdens deze bijeenkomst (van vaak een uur) wordt er gereflecteerd op de afgelopen periode: er wordt gekeken naar het proces en de samenwerking met als doel hiervan te leren en deze verbeterpunten in de volgende periode toe te passen om effectiever te kunnen (samen) werken.
Tijdens de retrospective wordt er dus niet gekeken naar de inhoud van het project of bijhorende werkzaamheden: het is een moment waarbij de teamleden de tijd kunnen nemen om naar hun eigen manier van werken kijken en deze analyseren. Na de retrospective kunnen de teamleden dan ook het inzicht en kennis wat ze hebben opgedaan uit deze sessie, meenemen naar de volgende periode en naar aanleiding hiervan hun werkwijze aanpassen. Uiteraard gaat het niet enkel om de eigen werkwijze: onderdeel van het terugblikken is tevens het reflecteren op de samenwerking. Een retrospective dient dan ook veilige omgeving te zijn voor het team, zodat het werken aan teambuilding voorop staat.
Wil je meer weten over het uitvoeren van een goede retrospective? Klik dan op de knop hieronder.
De waarde van de retrospective
We bevinden ons in een wereld waarbij verandering continue aanwezig is. Alles in de maatschappij gaat sneller en kan gedigitaliseerd en/of geautomatiseerd worden. Tijd haalt ons als het ware in en het is niet altijd mogelijk om het tegen deze snelheid op te nemen. Daarbij neemt de grootte, complexiteit en snelheid van de vraag en behoefte van klanten toe, waardoor het een uitdaging kan zijn om vanuit het bestaande aanbod aan deze verwachtingen te voldoen. Desondanks gaat men vaak door: het verrichten en verzetten van werk, uren en dagen achter elkaar is de zeer bekende weg die men nog met regelmaat volgt.
Het harde werken helpt echter niet meer: de huidige maatschappij vraagt om slimmer en flexibeler werken. Ofwel Agile werken. Om die reden is het belangrijk om even te stoppen met de eigen ‘automatische processen’ en het ‘harde werken’. Veelal wordt dit door de waan van de dag vergeten en als dit wel gedaan wordt, vindt het vaak plaats aan het einde van een project wanneer er niets meer te doen of aan te passen valt.
To improve is to change; to be perfect is to change often.
Het reflecteren op het teamproces, de werkwijze en onderlinge relaties zorgt ervoor dat je kennis opdoet over jezelf en over elkaar die je door de hoge tijdsdruk niet eerder hebt opgemerkt, waardoor je het harde werken in stand houdt. Met een retrospective kun je erachter komen welke zaken je op een andere manier kunt oppakken en welke nieuwe vaardigheden je hiervoor nodig hebt. Ook kun je terugblikken op de nieuwe aanpassing die je reeds naar aanleiding van een eerdere retrospective hebt toegepast: heeft dit gewerkt of is het toch niet helemaal gegaan zoals je voornemens was. Het komt namelijk geregeld voor dat dingen niet in één keer goed gaan of dat achteraf blijkt dat een bepaalde strategie eerder demotiveert dan enthousiasmeert. In plaats van op dezelfde manier het harde werk voort te zetten, kan de retrospective ervoor zorgen dat deze cirkel wordt doorbroken en er ruimte wordt gemaakt voor nieuwe inzichten, gedragingen, werkwijzen en vaardigheden.
Ten slotte is het de bedoeling dat ieder team samen aan een doel werkt en deze bereikt. Een retrospective kan ervoor zorgen dat de manieren om dit doel te bereiken bespreekbaar en inzichtelijk worden gemaakt zodat uiteindelijk eenieder in zijn eigen kracht wordt gezet en er tegelijkertijd met een gevoel van samenhorigheid aan het gezamenlijke doel wordt gewerkt. Hoewel er in elke fase van een project leerlessen worden opgedaan, is het retrospective moment vaak de sessie waarin het meeste geleerd wordt.
Over de auteur
Jeffrey Jansen
Jeffrey is een ervaren SCRUM Master, Agile Coach en Scaling professional. Met zijn ruime ervaring binnen IT-Management en IT-Projectmanagement kent hij de ins en outs van IT afdelingen, vooral binnen de (semi)overheid.
Jeffrey zorgt voor verbintenis en commitment binnen teams en motiveert de delivery mentaliteit. Hierdoor ligt er binnen zijn teams een sterke focus op resultaat.